NGỮ VĂN
ĐỀ THI HSG CẤP TRƯỜNG MÔN NGỮ VĂN 12
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐĂK LĂK
TRƯỜNG THPT
PHÚ XUÂN
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG NĂM HỌC 2016-2017
MÔN THI: NGỮ VĂN 12
Thời
gian: 120 phút (không kể thời gian phát đề)
ĐỀ
CHÍNH THỨC
Câu 1 (8,0 điểm):
Diễn
giả nổi tiếng Nick Vujicic – chàng trai khuyết tật kỳ diệu nhất thế giới đã
từng nói:“Nếu tôi thất bại tôi sẽ thử làm lại, làm lại và làm lại nữa. Nếu
bạn thất bại, bạn sẽ cố làm lại chứ ? Tinh thần con người có thể chịu đựng được
những điều tệ hơn là chúng ta tưởng. Điều quan trọng là cách bạn đến đích. Bạn
sẽ cán đích một cách mạnh mẽ chứ ?”
Anh (chị) sẽ đối thoại với Nick như
thế nào? Hãy trình bày quan điểm của mình bằng một bài văn nghị luận khoảng 400
từ.
Câu 2 (12
điểm):
Có nhận định rằng: “Văn chương không có gì riêng sẽ không là gì
cả”.
Anh/chị hiểu
như thế nào về ý kiến trên?
Hãy phân tích bài thơ
“Sóng” của Xuân Quỳnh để làm sáng tỏ
ý kiến đó.
--------------------- HẾT
---------------------
Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh: …………………………………………………Số báo
danh: ………………
HƯỚNG DẪN CHẤM HSG CẤP TRƯỜNG MÔN NGỮ VĂN 12
(Hướng dẫn chấm này có 4 trang)
A.
HƯỚNG DẪN CHUNG
- Cần nắm bắt được nội
dung trình bày của học sinh để đánh giá một cách tổng quát bài làm, tránh đếm ý
cho điểm. Cần chủ động và linh hoạt
khi vận dụng Hướng dẫn chấm này.
- Đặc
biệt trân trọng những bài viết có cách diễn đạt chặt chẽ, mạch lạc, giàu hình
ảnh và cảm xúc, có cách nhìn riêng,
cách trình bày riêng hợp lí.
- Điểm
lẻ toàn bài tính đến 0,5 đ.
B.
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM
Câu 1 (8 điểm):
I. Yêu cầu về hình
thức và kĩ năng:
|
|
- Vận dụng thuần
thục cách thức làm bài văn nghị luận xã hội về một tư tưởng, đạo lí: kết hợp
các thao tác lập luận một cách nhuần nhuyễn, huy động tốt những kiến thức
sách vở, đời sống, những trải nghiệm của bản thân…để bảo vệ cho lập luận của
mình.
|
|
- Kết
cấu chặt chẽ, diễn đạt sáng rõ, trôi chảy ; hạn chế tối đa việc mắc lỗi chính
tả, dùng từ và ngữ pháp.
|
|
II. Yêu cầu về kiến
thức:
|
|
Cần hiểu đúng ý tưởng của các câu trích ; cũng như dẫn
ra được những dẫn chứng thực tế để bảo vệ
cho lập luận của mình. Học sinh có quyền đưa ra những ý kiến riêng.
Điều quan trọng là cách hiểu và cách
bàn luận phải xuất phát từ ý tưởng được dẫn trên đề và phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức chung của xã hội cũng
như có sự hợp lí về lập luận.
Bài làm cần thiết đảm bảo định hướng chính sau:
|
|
1/ Mở bài: Giới thiệu, dẫn dắt
vấn đề cần nghị luận
|
0.5
|
a. Giải thích vấn đề:
|
2.0
|
- Thất bại là khi bản thân mỗi người không
làm được điều mình mong muốn, không đạt được mục đích mình đề ra.
|
1.0
|
- Ý kiến của Nick muốn đề cập đến sức mạnh
của ý chí và nghị lực con người. Thất bại là điều không thể tránh khỏi, nhưng
sau mỗi lần thất bại con người cần có nghị lực, ý chí, niềm tin và lòng lạc
quan tích cực, không lùi bước trước khó khăn, biết vượt lên chính mình.
|
1.0
|
b.
Phân tích, chứng minh:
|
4.0
|
- Trong cuộc sống, mỗi người đều có ước
muốn, mục đích để vươn tới. Trên con đường vươn tới mục đích, bạn có thể bị
thất bại do nhiều nguyên nhân…
|
1.0
|
- Điều quan trọng là đứng trước thất bại
chúng ta không bỏ cuộc, dũng cảm đương đầu với thử thách, biết đứng dậy làm
lại từ đầu thì sẽ có động lực, niềm tin…
|
1.0
|
- Câu nói của Nick
đã đánh thức dậy lòng dũng cảm, sự tự tin trong mỗi chúng ta để mạnh dạn đối
mặt với những thử thách của cuộc đời. Sức mạnh tinh thần lớn lao có thể giúp
con người vượt qua được những giới hạn của cuộc sống như một kỳ tích: “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”.
- Dẫn chứng: Nick
James Vujicic là một người Úc, anh sinh trưởng trong một gia đình bình thường
nhưng với một cơ thể “ không bình thường” . Ngay từ thuở lọt lòng, Nick sinh
ra mắc hội chứng Tetra-amelia bẩm sinh- một rối loạn gene hiếm gặp gây ra sự
thiếu hụt chân, tay. Anh đã trải qua những năm dài triền miên trong mặc cảm
và nỗi ám ảnh về bản thân. Nhưng giờ đây, Nick đã trở thành Chủ tịch và CEO
tổ chức quốc tế Life Without Limbs, Giám đốc công ty thái độ sống Attitude Is
Altitude và là một diễn giả đầy lòng quả cảm, mà khi nhắc đến anh hàng
triệu người phải ngã mũ kính phục.
|
1.0
1.0
|
c. Bình luận:
|
1.0
|
- Câu nói bao hàm một quan niệm sống tích cực và là lời
khuyên đúng đắn: Hãy làm lại sau mỗi lần thất bại, không bỏ cuộc, hãy dũng
cảm, lạc quan, nỗ lực vươn lên, không đầu hàng số phận… Bản lĩnh thép sẽ dẫn
bước thành công.
|
0.5
|
- Nhận thức: Cần tự
trang bị cho bản thân một quan niệm sống đúng đắn, đẹp đẽ.
|
0.25
|
- Hành động: Mạnh
mẽ trong thực hiện những dự định tốt đẹp ; trong sạch trong lối sống ; cao
thượng, chân thành
trong tình cảm.
|
0.25
|
3/ Kết bài: Đánh giá, nêu suy nghĩ bản thân
|
0.5
|
* Lưu ý: Xem
xét cả hai yêu cầu về hình thức, kĩ năng và kiến thức để cho điểm.
|
Câu 2 (12 điểm):
I. Yêu cầu về hình
thức và kĩ năng:
|
|
Học sinh có thể giải thích xong nhận định, sau đó phân
tích bài thơ, so sánh đối chiếu,... để làm rõ nét riêng độc đáo của tác phẩm;
hoặc kết hợp các thao tác nghị luận trên cùng một lúc. Kết cấu chặt chẽ, văn
viết lưu loát, có hình ảnh và cảm
xúc; hạn chế tối đa việc mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
|
|
II. Yêu cầu về nội
dung:
|
|
Trên cơ sở những hiểu biết cơ bản về lí luận văn học và những kiến thức thuộc phạm vi đề bài, học sinh có thể trình bày vấn đề theo nhiều cách khác nhau,
miễn là làm rõ được các ý chính sau:
|
|
1/ Mở bài: Giới thiệu, dẫn dắt
vấn đề
|
0.5
|
a. Giải thích nhận
định:
|
3.0
|
- Văn
chương là lĩnh vực của cái độc đáo. Mỗi tác phẩm văn chương phải có nét
riêng, nét mới ở ý tưởng nghệ thuật
cũng như ở hình thức biểu hiện. Mỗi nhà văn phải có một thế giới nghệ thuật
riêng, một “chân trời” riêng, một “biên cương” riêng. Nhà văn có phong cách
thì mới được người đọc chấp nhận và yêu mến. Phong cách càng độc đáo thì
sức hấp dẫn càng lớn.
|
1.0
|
- Mới
mẻ, độc đáo là điều kiện tồn tại của tác phẩm văn chương. Tác phẩm chương
không có gì mới sẽ không được người đọc tiếp nhận. Nhà văn có phong cách nghệ
thuật mờ nhạt sẽ bị người đọc quên lãng; lặp lại mình hoặc lặp lại người khác
đều là điều tối kị trong hoạt động sáng tác của nhà văn...
|
1.0 |
- Biểu hiện của cái riêng trong văn chương:
+ Giọng điệu riêng biệt của tác phẩm.
+ Cách nhìn, cách cảm của nhà văn có tính chất khám
phá.
+ Yếu tố mới trong nội dung tác phẩm.
+ Sử dụng các thủ pháp nghệ thuật mang dấu ấn riêng
|
1.0
|
Lưu ý: Thí sinh có thể
triển khai vấn đề theo hai khía cạnh: nội dung và nghệ thuật.
Tuy nhiên, cần đảm bảo các ý trên.
|
2. Phân tích bài
thơ để làm rõ vấn đề nghị luận:
|
|
a/ Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm:
|
1.0
|
- Tác giả:
|
0.5
|
+ Xuân Quỳnh thuộc thế hệ nhà thơ trẻ trưởng thành
trong chống Mĩ.
+ Tác giả của những thi phẩm nổi tiếng: Hoa dọc chiến hào (1968), Tự hát (1984), Hoa cỏ may (1989)...
+ Thơ Xuân Quỳnh in đậm vẻ đẹp nữ tính, là tiếng nói
của một tâm hồn giàu trắc ẩn, hồn
hậu, chân thực và luôn luôn da diết trong khát vọng về
một hạnh phúc đời thường.
|
|
- Tác phẩm:
|
0.5
|
+ Sóng là bài
thơ viết về tình yêu hạnh phúc, trích trong tập Hoa dọc chiến hào, viết năm
1967, tại biển Diêm Điền, Thái Bình.
+ Thơ năm chữ, có cấu tứ độc đáo – mượn sóng để nói đến
khát vọng tình yêu.
|
|
b/ Phân tích:
|
6.0
|
- Giọng điệu chung của bài thơ: dào dạt, da diết, khát
khao, âu lo, day dứt… Mỗi câu thơ như
một con sóng vỗ vào bờ, gợi tả tinh tế nhịp điệu tâm
hồn của người phụ nữ đang yêu.
- Cách nhìn, cách cảm mới mẻ về tình yêu: Qua hình
tượng “sóng” và “em”, tình yêu được thể
hiện ở nhiều cung bậc, sắc
độ:
+ Những biến động khác
thường, nghịch lí trong lòng người phụ nữ đang yêu. (Dữ dội và dịu êm/Ồn ào và lặng lẽ).
+ Khát vọng vươn xa, thoát khỏi sự chật chội, tầm
thường ; tìm sự đồng điệu. Yêu là đưa
lòng ra biển lớn (Sông
không hiểu nổi mình/Sóng tìm ra tận bể).
+ Tình yêu là nỗi khát vọng muôn đời. Yêu là hiện tượng
vĩnh hằng (Ôi con sóng ngày
xưa/Và ngày sau vẫn
thế).
+ Nhu cầu lí giải sự khởi nguồn, khởi điểm của tình
yêu. (Em nghĩ về anh em/Em nghĩ về
biển lớn/Từ nơi nào
sóng lên ?...Khi nào ta yêu nhau).
+ Nỗi nhớ nhung da diết, mãnh liệt. Nó chiếm cả bề rộng
và tầng sâu ; khắc khoải trong mọi thời gian, cả trong ý thức và vô thức ;
khắc khoải trong mọi không gian. (Con
sóng dưới lòng sâu/Con sóng trên mặt nước/Ôi con sóng nhớ bờ/Ngày đêm không ngủ được/Lòng em nhớ đến anh/Cả
trong mơ còn thức/Dẫu xuôi về
phương bắc/Dẫu ngược về phương nam/Nơi nào em cũng nghĩ/Hướng về anh một
phương).
+ Niềm tin về một tình yêu dù cách trở vẫn đến được bến
bờ hạnh phúc. (Ở ngoài kia đại
dương/Trăm ngàn con sóng đó/Con nào chẳng tới bờ/Dù muôn vời cách trở).
+ Nỗi trăn trở về sự hữu hạn của cuộc đời; niềm mong
mỏi về sự vô hạn trong tình yêu. (Cuộc
đời tuy dài thế/Năm tháng vẫn đi qua/Như biển kia dẫu rộng/Mây vẫn bay về xa).
Lưu ý: Có thể thí sinh nêu cách hiểu khác: Từ tình yêu hiện
hữu, suy niệm về cuộc đời, thấy
cuộc đời là có thật
và dài nhưng có thể đo đếm được bằng năm tháng…
|
4.0
|
- Nét mới trong nội
dung:
+ Tình yêu nồng cháy, mãnh liệt, bí ẩn
nhưng giàu nữ tính, đòi hỏi sự thủy chung trong
một tình yêu đúng
nghĩa, hướng đến cuộc sống chung.
+ Khát vọng tình
yêu như một nhu cầu tự nhận thức, khám phá cái tôi bản thể.
|
1.0
|
- Hình thức, kĩ thuật biểu hiện mang đậm dấu ấn riêng:
+ Kết cấu: kết
cấu song hành “sóng” và “em”.
+ Cách biểu hiện vừa mới mẻ vừa truyền
thống, đặc biệt là cách sử dụng hình tượng sóng: mỗi trạng thái tâm hồn của
người phụ nữ đang yêu đều có thể tìm thấy sự tương đồng với một khía cạnh,
một đặc tính của sóng.
+ Thể thơ 5 chữ, các câu nối tiếp gợi liên tưởng từng
đợt sóng vào bờ.
|
1.0
|
c/ Đánh giá chung:
- Nội dung: Tình
yêu trong bài thơ là tình yêu hạnh phúc, gắn liền với cuộc sống chung (không
phải tình yêu đau khổ, không phải tình đầu non nớt, vụng dại), với nhiều đam
mê khao khát, đòi hỏi chiều sâu trong tình cảm.
- Nghệ thuật: Bài
thơ hội tụ nhiều nét tiêu biểu trong phong cách nghệ thuật thơ Xuân Quỳnh.
=> “Sóng” là một đóng góp đặc
biệt của Xuân Quỳnh cho thơ ca viết về tình yêu của văn học dân tộc.
|
1.0
|
3/ Kết bài: Trình bày ý kiến
về nhận định, nêu suy nghĩ bản thân.
|
0.5
|
* Lưu ý: Xem xét cả hai yêu cầu về hình thức, kĩ năng
và kiến thức để cho điểm.
|
---HẾT---
BÀI CŨ HƠN
-
ĐỀ THI HSG CẤP TRƯỜNG MÔN NGỮ VĂN 11
31/10/2016, 22:34
-
ĐỀ THI HSG CẤP TRƯỜNG MÔN NGỮ VĂN 10
31/10/2016, 22:32
-
KẾ HOẠCH CHUYÊN MÔN TỔ NGỮ VĂN THÁNG 7/2016
07/07/2016, 20:14
-
KHAI GIẢNG KHÓA HÈ 2016
08/06/2016, 19:19
-
CỰU HỌC SINH THPT PHÚ XUÂN, NỖ LỰC VÀ THÀNH CÔNG
10/05/2016, 17:47
-
BẢNG VÀNG THÀNH TÍCH HS GIỎI CẤP TỈNH MÔN NGỮ VĂN
05/05/2016, 13:27
-
KẾ HOẠCH NGOẠI KHÓA: RUNG CHUÔNG VÀNG NGỮ VĂN 12
05/05/2016, 12:39
-
ĐỀ THI HK2 MÔN NGỮ VĂN 12 ( CÓ ĐÁP ÁN)
23/04/2016, 20:32
-
KẾ HOẠCH DẠY ÔN THI NGỮ VĂN 2016
15/04/2016, 22:01
-
DẠY HỌC NGỮ VĂN BẰNG SƠ ĐỒ TƯ DUY
15/04/2016, 21:58
|
THÔNG BÁO TUYỂN SINH
|
|
LỊCH HỌC - LỊCH THI |
|
TIN HOẠT ĐỘNG |
|
TIN GIÁO DỤC |
|
|
|
|